Nieuws

Eumedion is over het algemeen positief over de voorstellen tot actualisering van de Global Governance Principles (GGP) van het International Corporate Governance Network (ICGN). Eumedion plaatst alleen een aantal kanttekeningen bij de voorstellen die vooral zijn ingegeven door ‘Angelsaksische praktijken’ en bij een aantal voorstellen op het terrein van financiële en niet-financiële verslaggeving. Dit blijkt uit het vandaag ingezonden Eumedion-commentaar op het ICGN-consultatiedocument over de voorgestelde wijzigingen van de GGP. De GGP worden door veel institutionele beleggers gebruikt bij de vormgeving van hun internationale stem- en engagementbeleid. In het commentaar zet Eumedion vraagtekens bij het voorstel om alle beursgenoteerde ondernemingen te vragen jaarlijks alle uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders door de aandeelhoudersvergadering te laten (her)benoemen. Eumedion betwijfelt of dit voorstel een reeds algemeen geaccepteerd principe is in de hele wereld. Eumedion signaleert dat het systeem van jaarlijkse (her)benoemingen van bestuurders in bijvoorbeeld continentaal-Europa niet gebruikelijk is. Eumedion suggereert dat ten minste aandeelhouders van alle beursgenoteerde ondernemingen de mogelijkheid moeten hebben om een voorstel tot ontslag van één of meerdere bestuurders te kunnen agenderen voor een AVA. Eumedion is verder kritisch over het voorstel om bij de waardering van de activa en passiva in de jaarrekening ten principale uit te gaan van het voorzichtigheidsprincipe. Eumedion is van mening dat in de financiële verslaggeving dient te worden uitgegaan van een ‘neutrale’ weergave van de activa en de passiva en van de resultaten. 

Als de Europese Commissie besluit tot de oprichting van een Europese standaardzetter voor duurzaamheidsverslaggeving dan is een niet-gepolitiseerd, onafhankelijk proces om die standaarden op te stellen van cruciaal belang. Dat schrijft Eumedion in haar reactie op de voorlopige voorstellen van de voorzitter van het bestuur van de European Financial Reporting Groep (EFRAG) over mogelijke aanpassingen in de governance- en financieringsstructuur van EFRAG. De Europese Commissie had EFRAG-voorzitter Jean-Paul Gauzès in juni 2020 gevraagd om hierover aanbevelingen te doen mocht de Europese Commissie EFRAG aanwijzen als de Europese standaardzetter voor het uitvaardigen van niet-financiële verslaggevingsstandaarden. De Europese Commissie neemt hierover waarschijnlijk in maart een besluit. 

Eumedion schrijft in haar reactie dat de toekomstige leden van het bestuur van de Europese ‘Non-Financial Reporting Board’ dienen te worden geselecteerd op basis van kennis, ervaring, achtergrond en diversiteit en niet op basis van vertegenwoordiging van diverse stakeholdersgroepen. Eumedion onderschrijft tevens het belang van een ruime consultatieperiode (van ten minste drie maanden) als de Non-Financial Reporting Board een voorstel publiceert voor een specifieke niet-financiële verslaggevingsstandaard. 

Het voorstel van de IFRS Foundation (‘Foundation’) om haar missie te verbreden van financiële verslaggeving naar (ook) duurzaamheidsverslaggeving kan rekenen op de volledige steun van Eumedion. Het voorstel is volledig in lijn met de door Eumedion geopperde ideeën in haar Green Paper dat in oktober 2019 werd gepubliceerd. Het momentum voor deze majeure strategische verbreding van de missie van de Foundation is sindsdien gestaag gegroeid. Ruim voor de publicatie van Eumedion’s position paper in juli 2020 werd de roep om een wereldwijde standaardzetter voor duurzaamheidsverslaggeving al onderschreven door onder meer Accountancy Europe en ook door ESMA’s voorzitter Steven Maijoor, nadat de Europese Commissie het idee van de oprichting van een Europese standaardzetter aankondigde. In de aanloop naar de publicatie van het consultatiedocument van de Foundation’s Trustees in september uitten gezaghebbende belanghebbenden als de International Federation of Accountants en internationale koepelorganisatie ven beurstoezichthouders, IOSCO, hun steun voor een sleutelrol voor de Foundation. 

In het commentaar dat Eumedion vandaag heeft gepubliceerd, wordt aandacht gevraagd voor het reële risico dat de bestaande problematische ‘alfabetsoep’ van duurzaamheidsraamwerken en –standaardzetters overslaat naar een veelheid van verschillen in eisen aan duurzaamheidsrapportages tussen jurisdicties. Eumedion adviseert de Foundation om daarom de oprichting van de Sustainability Standards Board (SSB) zo snel mogelijk vorm te geven. Hoe eerder de SSB is opgericht, hoe meer het een alternatief zal zijn voor de zich al vormende wetgevingsinitiatieven van lokale jurisdicties. De genoemde risico’s vormen ook de basis voor Eumedion’s steun voor het prioritiseren van klimaatgerelateerde verslaggevingsstandaarden, op voorwaarde dat de SSB vanaf het begin ook gelijk andere gebieden van duurzaamheidsverslaggeving verkent.

De Eumedion Vergadering van Deelnemers heeft gisteren het Eumedion beleidsplan 2021 vastgesteld. Het beleidsplan geeft een overzicht van de vele activiteiten en werkzaamheden van Eumedion in het komende jaar. De belangrijke aandachtspunten voor 2021 zijn: i) het voorstel tot wijziging van de Europese richtlijn niet-financiële informatie (waaronder ook de mogelijke oprichting van een Europese standaardzetter voor niet-financiële verslaggeving), ii) het richtlijnvoorstel voor duurzame corporate governance en due diligence, iii) de structurele wettelijke inbedding van de virtuele aandeelhoudersvergadering (AVA) en van andere AVA-formats, iv) de hernieuwde Europese ‘sustainable finance’-stragie en v) de oplevering van het onderzoek naar de verankering van duurzaamheid binnen Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen, uitgevoerd door de Universiteit Maastricht. 

Op woensdag 9 december jl. organiseerde Eumedion in samenwerking met Allen & Overy en het Van der Heijden Instituut / Onderzoekcentrum Onderneming & Recht het webinar Nederland, een beschermingsparadijs? Heeft u het webinar gemist of wilt u het terugkijken? Klik dan hier. Log in met uw e-mailadres en wachtwoord. Als u geen wachtwoord hebt, klikt u op 'wachtwoord vergeten'.

Het precieze programma (inclusief tijdsindicaties) vindt u onderaan dit bericht, alsmede de gebruikte powerpointspresentaties van een aantal sprekers.

Programma

Opening en welkomstwoord door de dagvoorzitter prof. mr. Claartje Bulten, hoogleraar Ondernemingsrecht aan de Radboud Universiteit

0:01:15 Nationale veiligheid. Toetsing van overnames en investeringen door de overheid
een interview en een vlog met  prof. mr. Bas de Jong, hoogleraar Financiële Markten vanwege de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) aan de Radboud Universiteit

tijdens het interview wordt ook de vlog 'De bescherming van de Wet Toezicht Economie en Nationale Veiligheid' getoond van mr. Tim Stevens, partner Ondernemingsrecht bij Allen & Overy

0:21:44 Loyaliteitsregelingen in Nederland
in gesprek met mr. Mijke Sinninghe Damsté, advocaat bij Loyens & Loeff

0:40:00 Wettelijke bedenktijd. De regeling
een toelichting door prof. mr. Martin van Olffen, hoogleraar Ondernemingsrecht aan de Radboud Universiteit en notaris bij De Brauw Blackstone Westbroek

0:54:29 Wettelijke bedenktijd: kunnen we er wat mee?
een discussie tussen mr. Christiaan de Brauw, partner Ondernemingsrecht bij Allen & Overy
prof. mr. Harm-Jan de Kluiver, hoogleraar Ondernemingsrecht aan de UvA en advocaat bij de Brauw Blackstone Westbroek
drs. Rients Abma, directeur van Eumedion

1:21:10 Purpose als bescherming
een digitale column
van prof. mr. Gerard van Solinge, hoogleraar Ondernemingsrecht aan de Radboud Universiteit en advocaat bij Allen & Overy

Eumedion steunt het wettelijk ingroeiquotum van ten minste een derde aantal vrouwen voor de raad van commissarissen van beursgenoteerde ondernemingen. Daarnaast vindt zij dat grote beursgenoteerde ondernemingen zouden moeten streven naar minimaal een derde vrouwen in het bestuur en de subtop. Dit volgt uit het vandaag door Eumedion ingezonden commentaar op het wetsvoorstel om de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in de top van grote bedrijven evenwichtiger te maken.

Eumedion schrijft in haar reactie dat zij de achterliggende doelstelling van het wetsvoorstel van harte kan steunen. Hoewel Eumedion de mening van het kabinet deelt dat een diversiteitsquotum een zwaar en uitzonderlijk middel is, kan Eumedion zich er gelet op de trage voortgang met het aantal vrouwelijke bestuurders en commissarissen en het feit dat sommige ondernemingen alleen ‘bewegen’ als wetgeving is aangekondigd wel iets bij voorstellen dat het tijd is dat een doorbraak wordt geforceerd. Eumedion meent dat het wetsvoorstel er niet toe zou moeten leiden dat ondernemingen – ten opzichte van de situatie waarin de wettelijke streefcijferregeling er nog was – hun ambities op het terrein van diversiteit in het bestuur en de managementlagen eronder naar beneden bijstellen. Zij wijst erop dat gelet op het feit dat bij het ingroeiquotum gekozen is voor een derde van het aantal personen (in plaats van 30% waar de SER en de wettelijke streefcijferregeling vanuit gingen) aansluiting bij dat aantal voor de hand ligt. Eumedion geeft in haar reactie aan dat zij er voorstander van is dat wordt geregeld dat bij de door grote ondernemingen vast te stellen passende en ambitieuze doelen in de vorm van een streefcijfer ten minste een derde van de bestuurszetels wordt bezet door vrouwen. Daarnaast vindt Eumedion dat de reikwijdte van de uitzonderingsbepaling voor herbenoemingen zou moeten worden verduidelijkt en dat nadere aandacht voor de verenigbaarheid met Europees recht wenselijk is.

Eumedion stelt vraagtekens bij de redelijkheid en billijkheid van de ‘zuivere winst’ als heffingsgrondslag in het wetsvoorstel ter invoering van een exitheffing voor de dividendbelasting. Daarnaast acht Eumedion de kans groot dat het wetsvoorstel zal leiden tot een ‘discount’ op de aandelen van Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. Dit blijkt uit de op 27 november jl. gepubliceerde schriftelijke inbreng van Eumedion-directeur Rients Abma voor de hoorzitting van de Tweede Kamer over het hiervoor genoemde wetsvoorstel. Die hoorzitting wordt op 30 november gehouden. Op grond van het wetsvoorstel worden aandeelhouders van een onderneming met zogenoemde ‘uitgestelde winsten’ aangeslagen voor een exitheffing als het hoofdkantoor van deze onderneming door zetelverplaatsing, fusie of splitsing verhuist van Nederland naar een land zonder dividendbelasting. De Eumedion-directeur vraagt zich af of het redelijk en billijk is om te veronderstellen dat al deze uitgestelde winsten worden uitgekeerd aan aandeelhouders. Deze uitgestelde winsten zijn immers niet definitief en kunnen ook voor andere doeleinden dan dividenduitkering worden gebruikt. Mede omdat het onduidelijk is welke fusies, splitsingen en zetelverplaatsingen precies onder de reikwijdte van het wetsvoorstel vallen, is volgens Eumedion de kans reëel dat er een discount zal ontstaan op de aandelen van de grootste Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. Bieders uit landen die geen of een lage dividendbelasting kennen zullen mogelijk kopschuw zijn om grote Nederlandse ondernemingen over te nemen of om mee te fuseren, vanwege de omvangrijke exitheffing.

Eumedion is geen voorstander van de voorgestelde gratis toekenning van aandelen aan werknemers en is evenmin voorstander van een instemmingsrecht voor de ondernemingsraad (OR) bij belangrijke besluiten. Dat volgt uit de vandaag ingezonden reacties op het voorontwerp voor de wet eerlijk delen en het voorontwerp voor de wet eerlijk beslissen.

SP-Tweede Kamerlid Alkaya heeft in september een aantal voorontwerpen voor initiatiefwetsvoorstellen in consultatie gebracht. In het voorontwerp voor de wet eerlijk delen wordt bepaald dat elke onderneming met ten minste 100 werknemers op verzoek van de OR een administratiekantoor (AK) moet oprichten waaraan jaarlijks 1% van de totaal uitstaande aandelen moet worden toegekend totdat het AK ten minste 10% van het totaalaantal aandelen houdt. In haar reactie geeft Eumedion aan dat zij er voorstander van is dat werknemers van beursgenoteerde ondernemingen in het kader van een aandelenregeling, als onderdeel van hun totale beloning, een aandelenpositie in de onderneming opbouwen en daardoor aandeelhouder worden. Eumedion meent dat dit werknemers kan prikkelen om zich voor langere termijn te binden aan de onderneming en ook hun betrokkenheid bij het lange termijn reilen en zeilen van de onderneming kan vergroten. Aldus zullen de belangen van institutionele beleggers en werknemers parallel lopen. In haar reactie wijst Eumedion erop dat zij geen voorstander is van de voorgestelde (nogal omslachtige manier van) gratis toekenning van aandelen aan werknemers. Eumedion meent dat dit zou moeten lopen via de normale beloningssystematiek voor werknemers (bijvoorbeeld als onderdeel van de vaste beloning of als onderdeel van de bonusregeling).

In het voorontwerp voor de wet eerlijk beslissen wordt voorgesteld om de OR van ondernemingen met ten minste 100 werknemers een instemmingsrecht te geven bij belangrijke besluiten. In haar reactie geeft Eumedion aan dat zij geen voorstander is van een dergelijk instemmingsrecht voor de OR en dat zij meent dat er nu al sprake is van eerlijke, gebalanceerde besluitvorming. Eumedion wijst er in haar reactie op dat dergelijke besluiten al dienen te worden goedgekeurd door de raad van commissarissen en de OR ten aanzien van die besluiten een adviesrecht heeft met de mogelijkheid om dat te sanctioneren via de rechter. Daarnaast wijst zij erop dat in sommige gevallen de aandeelhoudersvergadering daarna nog goedkeuring dient te verlenen, waarbij de OR de mogelijkheid heeft om zijn advies en standpunt aan de aandeelhouders kenbaar te maken zodat aandeelhouders dit kunnen meewegen bij de bepaling van hun stemgedrag. Volgens Eumedion is niet gebleken dat het reeds bestaande instrumentarium voor de OR ten aanzien van belangrijke besluiten te zwak zou zijn. Wetgeving op dit vlak acht Eumedion daarom niet nodig.

De dialoog tussen remuneratiecommissies en aandeelhouders over de vormgeving van het beloningsbeleid voor bestuurders moet verbeteren. Aandeelhouders, hun vertegenwoordigende organisaties en stemadviesbureaus moeten van de beoordeling van beloningsvoorstellen geen afvinkexercitie maken. De voorstellen tot wijziging van het beloningsbeleid zouden moeten worden beoordeeld aan de hand van de specifieke karakteristieken van de onderneming en de fase waarin de onderneming zit. Dit was de rode draad van de sprekers tijdens het gisteren gehouden Eumedion-webinar over de toekomst van de bestuurdersbeloningen in Nederland.

Tijdens het webinar presenteerden Annet Aris (onder meer voorzitter van de remuneratiecommissie van Randstad), Margriet Stavast (senior adviseur verantwoord beleggen bij PGGM), Camiel Selker (medeoprichter en partner bij beloningsadviesbureau Focus Orange) en Joost Sneller (financieel woordvoerder van de D66-Tweede Kamerfractie) kort hun visie over de thematiek.

Annet Aris pleitte voor een meer holistische aanpak van het opstellen van een beloningsbeleid voor het bestuur. Een, zoals zij dat noemde, ‘fase 2-beloningsbeleid’ sluit duidelijk aan op de strategie en missie van de onderneming, is consistent met het interne loongebouw, is getoetst aan de externe markt en houdt rekening met de opvattingen van de relevante stakeholders van de onderneming. Daarbij heeft ze nog wel een aantal dilemma’s, zoals de weging van de verschillende perspectieven van de stakeholders, wat te doen als de onderneming het in financieel opzicht niet goed doet, maar wel hoog scoort op de duurzaamheidsdoelstellingen en of het beloningsbeleid erop gericht moet zijn om de prestaties van de onderneming te belonen of van het bestuur. Ze hoopt dat over deze dilemma’s een inhoudsvolle dialoog met aandeelhouders tot stand kan komen.

Margriet Stavast presenteerde een aantal best practices uit het voorbije AVA-seizoen waarin vrijwel alle Nederlandse beursondernemingen een aangepast beloningsvoorstel aan de aandeelhouders voorlegden. Ze moedigde remuneratiecommissies aan om op tijd te beginnen met de voorbereidingen voor een nieuw beloningsbeleid en om in een vroege fase ook de relevante stakeholders daarbij te betrekken. Daarnaast ziet ze het liefst een simpel, duidelijk en transparant voorstel. Tot slot riep zij raden van commissarissen op om de discretionaire bevoegdheid op een redelijke manier toe te passen in het geval beslissingen uit het verleden uitmonden in een nadelig effect voor stakeholders. Dat is met name tijdens de coronapandemie een belangrijk uitgangspunt. Haar stelling hierover kreeg de steun van 93% van het virtuele publiek.

Camiel Selker was van mening dat een goed beloningsbeleid “binnen wordt gebouwd en buiten wordt getoetst”. Hij stelde verder dat de klanten, medewerkers en de aandeelhouders de belangrijkste stakeholders van de onderneming zijn. Als de opvattingen van deze groepen goed zijn onderzocht en goed zijn gewogen, dan mag een remuneratiecommissie ervan uitgaan dat genoegzaam rekening is gehouden met het maatschappelijk draagvlak, zoals de nieuwe wetgeving bepaalt. Als gevolg van de verhoogde AVA-stemmeerderheid van 75% voor het vaststellen van een nieuwe beloningsbeleid is, volgens hem, de aandeelhouder de belangrijkste stakeholder van de onderneming geworden. Hij vraagt zich af of dat wenselijk is. Hij bracht daarom de volgende stelling in stemming: ‘De 75% drempel moet worden afgeschaft tot aandeelhouders in staat zijn om het beloningsbeleid van elke organisatie op basis van haar specifieke merites te boordelen’. Bijna 46% van het virtuele publiek steunde deze stelling.

Joost Sneller was het niet eens met de stelling van Camiel Selker. Joost Sneller stelde dat de verhoogde stemmeerderheid van 75% juist een stimulans is voor meer dialoog tussen de onderneming en haar relevante stakeholders en er voor kan zorgen dat er maatschappelijk draagvlak bestaat voor het voorgestelde beloningsbeleid. Het past ook goed bij een meer “progressief kapitalisme” en het Rijnlandse model dat hij voorstaat. De Tweede Kamer heeft recent ook een motie aangenomen om een dergelijke vorm van besturen waarbij de belangen van alle belanghebbenden evenwichtig worden betrokken wettelijk te verankeren. Het virtuele publiek toonde zich verdeeld (precies fifty/fifty) over zijn stelling dat het bedrijfsleven onbegrijpelijk is voor de politiek en vice versa.

Eumedion-directeur Rients Abma sloot het webinar af met de duidelijke boodschap van enkele sprekers voor zijn organisatie en zijn achterban om van de beoordeling van de beloningsvoorstellen geen ‘check-the-box-exercitie’ te maken. Hij stelde dat er hierbij een spanningsveld bestaat. Institutionele beleggers worden immers geacht het maatschappelijk draagvlak, de maatschappelijke effecten, de interne beloningsverhoudingen en het advies van de ondernemingsraad te betrekken bij de beoordeling van de voorstellen. Die beoordeling door institutionele beleggers kan anders uitpakken dan die door de raad van commissarissen die het uiteindelijke beloningsvoorstel doet. 

Eumedion pleit ervoor dat er meer informatie wordt verschaft over (de uitvoering van) het beloningsbeleid voor de medewerkers van een onderneming en dat als onderdeel hiervan wordt ingegaan op de beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen. Dit schrijft Eumedion in haar vandaag ingediende commentaar op het initiatiefwetsvoorstel gelijke beloning van vrouwen en mannen.

In het wetsvoorstel wordt een pakket maatregelen voorgesteld met het doel om ongelijke beloning tussen vrouwen en mannen tegen te gaan. In haar reactie geeft Eumedion aan dat onverklaarbare beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen onwenselijk zijn en dat zij eerlijke en gelijke beloning als essentieel onderdeel van goed werkgeverschap ziet. Verder geeft Eumedion aan dat de primaire verantwoordelijkheid voor het voldoen aan de reeds bestaande wettelijke bepalingen over gelijke beloning bij het bestuur en de raad van commissarissen ligt maar dat aandeelhouders hierbij ook een rol hebben. Eumedion wijst erop dat een noodzakelijke voorwaarde voor het vervullen van deze rol is dat aandeelhouders over voldoende informatie beschikken. Eumedion is er daarom voorstander van dat er meer informatie wordt verschaft over het beloningsbeleid voor de medewerkers van een onderneming en de wijze waarop dat beleid wordt uitgevoerd. Zij adviseert om dat te reflecteren in het wetsvoorstel. Als onderdeel hiervan zou volgens Eumedion ook moeten worden ingegaan op de beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen. Eumedion wijst erop dat aandeelhouders voornoemde informatie kunnen betrekken bij hun dialogen met ondernemingen en dit onderwerp tijdens aandeelhoudersvergaderingen aan de orde kunnen stellen.